Pierwszym filarem, którego poznanie powoli nam zachować wysokie poczucie własnej wartości jest świadomość. Jest ona niezbędnym warunkiem skutecznej adaptacji. Nasze przetrwanie, dobrobyt i umiejętność dostosowania się zależą od umiejętności myślenia czyli od właściwego wykorzystania umysłu. Bez względu na to co mamy zrobić – naprawić sieci na ryby, napisać program komputerowy czy też negocjować porozumienie z wrogiem możemy to robić w sposób mniej lub bardziej świadomy. Oznacza to pewien dystans, umowność, relatywność tego co się dzieje. Im bardziej człowiek jest świadomy tego co robi, tym większe ma poczucie kontroli i jest skuteczniejszy oraz tym większym powodzeniem kończą się jego wysiłki.W każdej sytuacji w której potrzebna jest świadomość, działanie świadome służy poczuciu własnej wartości, a działanie nieświadome rani je. 

Drugim czynnikiem mającym ogromny wpływ na poczucie własnej wartości jest samoakceptacja. Kiedy człowiek neguje swoje doświadczenia i odcina się od nich, kiedy odrzuca własne myśli i uczucia oraz zachowania jako nie będące częścią jego zazwyczaj próbuje uchronić I obronić samego siebie. Zamierza przysłużyć się poczuciu własnej wartości ale w rezultacie wyrządza mu krzywdę. Wysoka samoocena wymaga samoakceptacji, a nie odrzucania czy też unikania samego siebie.

Trzecia ważna sprawa to odpowiedzialność za siebie. Tylko biorąc odpowiedzialność za swoje myśli i działania człowiek czuje się silny i kompetentny na tyle by radzić sobie z wyzwaniami jakie niesie życie. Ten kto nie bierze odpowiedzialności za realizację swoich pragnień, nie może czuć się skuteczny.

Odpowiedzialność za siebie jest niezbędna by poczuć wewnętrzną siłę. Kiedy oczekujemy by inni dali nam szczęście lub podnieśli poczucie własnej wartości, wyrzekamy się poczucia kontroli nad własnym życiem. Osoba odpowiedzialna za siebie jest wiarygodna. Nie jest od innych uzależniona, nie jest pasożytem. Odpowiedzialność za innych nie znaczy, że wszystko trzeba robić samemu. Oznacza jednak, że nawet działając w zespole nie zrzucamy wszystkiego na innych.
Kolejny istotny element poczucia własnej wartości to asertywność.

Asertywność polega na strzeżeniu własnych granic bez równoczesnego naruszania granic innych ludzi. Mogę robić wszystko na co mam ochotę, dopóki nie rani to innych – mówi człowiek asertywny. Asertywność jest naturalną ludzką cechą, jednak nie zawsze inni potrafią ją docenić i szanować. A to istotny warunek współpracy i współistnienia.
Cel życiowy, życie, któremu przyświeca jakiś cel lub wiele celów także sprzyja zachowaniu poczucia własnej wartości. Ideę życia celowego można rozumie

jako podporządkowanie całej swojej egzystencji na ziemi realizacji długoterminowych celów materialnych. Tymczasem nasze cele mogą dotyczyć wielu innych sfer prócz zawodowej: wychowywania dzieci, osiąganiu satysfakcji z bliskiego związku czy małżeństwa, hobby, rozwój sprawności ciała lub ducha. Rozmawiając o celu życiowym często używa się takich pojęć jak “skuteczność”, “kompetencja”, “sukces”, “osiągnięcia”. W naszej kulturze te pojęcia bywają rozumiane tylko w skojarzeniu ze światem materialnym. Ważne jednak by pamiętać, że można je rozumieć również w sensie metafizycznym, duchowym, nie umniejszając wcale wartości osiągnięć materialnych. Myśląc o celu życiowym najważniejsze pytaniem jakie można sobie postawić to: “czy lepiej służymy swojemu życiu i dobrobytowi organizując energię w odniesieniu do określonych celów – realizowanych w krótszej lub dłuższej perspektywie – czy raczej żyjąc z dnia na dzień, częściej reagując na wydarzenia niż obierając własny kierunek rozwoju, biernie dryfując z nurtem impulsu albo okoliczności. To pytanie fundamentalne, które powinien rozstrzygnąć każdy kto chce mieć wpływ na swoje życie.